安处先生于是似不能言,怃然有间,乃莞尔而笑曰:“若客所谓,末学肤受,贵耳而贱目者也!苟有胸而无心,不能节之以礼,宜其陋今而荣古矣!由余以西戎孤臣,而悝缪公于宫室,如之何其以温故知新,研覈是非,近于此惑?”
“周姬之末,不能厥政,政用多僻。始于宫邻,卒于金虎。嬴氏搏翼,择肉西邑。是时也,七雄并争,竞相高以奢丽。楚筑章华于前,赵建丛台于后。秦政利觜长距,终得擅场,思专其侈,以莫己若。乃构阿房,起甘泉,结云阁,冠南山。征税尽,人力殚。然后收以太半之赋,威以参夷之刑。其遇民也,若薙氏之芟草,既蕴崇之,又行火焉!惵惵黔首,岂徒跼高天,蹐厚地而已哉?乃救死于其颈!敺以就役,唯力是视,百姓弗能忍,是用息肩于大汉而欣戴高祖。”
“高祖膺籙受图,顺天行诛,杖朱旗而建大号。所推必亡,所存必固。扫项军于垓下,绁子婴于轵涂。因秦宫室,据其府库。作洛之制,我则未暇。是以西匠营宫,目翫阿房。规摹逾溢,不度不臧。损之又损之,然尚过于周堂。观者狭而谓之陋,帝已讥其泰而弗康。”
“且高既受命建家,造我区夏矣。文又躬自菲薄,治致升平之德。武有大启土宇,纪禅肃然之功。宣重威以抚和,戎狄呼韩来享。咸用纪宗存主,飨祀不辍,铭勋彝器,历世弥光。今舍纯懿而论爽德,以春秋所讳而为美谈,宜无嫌于往初,故蔽善而扬恶,祗吾子之不知言也。必以肆奢为贤,则是黄帝合宫,有虞总期,固不如夏癸之瑶台,殷辛之琼室也。汤武谁革而用师哉?盍亦览东京之事以自寤乎?”
“且天子有道,守在海外。守位以仁,不恃隘害。苟民志之不谅,何云岩险与襟带?秦负阻于二关,卒开项而受沛。彼偏据而规小,岂如宅中而图大。”
“昔先王之经邑也,掩观九隩,靡地不营。土圭测景,不缩不盈。总风雨之所交,然后以建王城。审曲面势,泝洛背河,左伊右瀍。西阻九阿,东门于旋。盟津达其后,太谷通其前。回行道乎伊阙,邪径捷乎轘辕。大室作镇,揭以熊耳。底柱辍流,镡以大岯。温液汤泉,黑丹石缁。王鲔岫居,能鳖三趾。宓妃攸馆,神用挺纪。龙图授羲,龟书畀姒。召伯相宅,卜惟洛食。周公初基,其绳则直。苌弘魏舒,是廓是极。经途九轨,城隅九雉。度堂以筵,度室以几。京邑翼翼,四方所视。汉初弗之宅,故宗绪中圮。”
“巨猾间衅,窃弄神器。历载三六,偷安天位。于时蒸民,罔敢或贰。其取威也重矣!我世祖忿之,乃龙飞白水,凤翔参墟。授钺四七,共工是除。欃枪旬始,群凶靡馀。区宇乂宁,思和求中。睿哲玄览,都兹洛宫。曰止曰时,昭明有融。既光厥武,仁洽道丰。登岱勒封,与黄比崇。”
“逮至显宗,六合殷昌。乃新崇德,遂作德阳。启南端之特闱,立应门之将将。昭仁惠于崇贤,抗义声于金商。飞云龙于春路,屯神虎于秋方。建象魏之两观,旌六典之旧章。其内则含德章台,天禄宣明。温饬迎春,寿安永宁。飞阁神行,莫我能形。濯龙芳林,九谷八溪。芙蓉覆水,秋兰被涯渚戏跃鱼,渊游龟蠵永安离宫,脩竹冬青。阴池幽流,玄泉洌清。鹎鶋秋栖,鹘鵃春鸣。鴡鸠丽黄,关关嘤嘤。于南则前殿灵台,龢驩安福。謻门曲榭,邪阻城洫。奇树珍果,钩盾所职。西登少华,亭候修敕。九龙之内,寔曰嘉德。西南其户,匪凋匪刻。我后好约,乃宴斯息。于东则洪池清蘌,渌水澹澹。内阜川禽,外丰葭菼。献鳖蜃与龟鱼,供蜗蠯与菱芡。其西则有平乐都场,示远之观。龙雀蟠蜿,天马半汉。瑰异谲诡,灿烂炳焕。奢未及侈,俭而不陋。规遵王度,动中得趣。”
“于是观礼,礼举仪具。经始勿亟,成之不日。犹谓为之者劳,居之者逸。慕唐虞之茅茨,思夏后之卑室。乃营三宫,布教颁常。复庙重屋,八达九房。规天矩地,授时顺乡。造舟清池,惟水泱泱左制辟雍,右立灵台。因进距衰,表贤简能。冯相观祲,祈禠禳灾。”
“于是孟春元日,群后旁戾。百僚师师,于斯胥洎。藩国奉聘,要荒来质。具惟帝臣,献琛执贽。当觐乎殿下者,盖数万以二。尔乃九宾重,胪人列。崇牙张,镛鼓设。郎将司阶,虎戟交铩龙辂充庭,云旗拂霓。夏正三朝,庭燎晢晢。撞洪锺,伐灵鼓,旁震八鄙,軯磕隐訇若疾霆转雷而激迅风也。”
“是时称警跸已下凋辇于东厢。冠通天,佩玉玺,纡皇组,要干将。负斧扆,次席纷纯,左右玉几而南面以听矣。然后百辟乃入,司仪辨等,尊卑以班,璧羔皮帛之贽既奠,天子乃以三揖之礼礼之。穆穆焉,皇皇焉,济济焉,将将焉,信天下之壮观也。乃羡公侯卿士,登自东除,访万机,询朝政,勤恤民隐,而除其眚。人或不得其所,若己纳之于隍。荷天下之重任,匪怠皇以宁静。发京仓,散禁财。赉皇寮,逮舆台。命膳夫以大飨,饔饩浃乎家陪。春醴惟醇,燔炙芬芬。君臣欢康,具醉熏熏。千品万官,已事而踆勤屡省,懋乾乾。清风协于玄德,淳化通于自然。宪先灵而齐轨,必三思以顾愆。招有道于侧陋,开敢谏之直言。聘丘园之耿絜,旅束帛之戋戋。上下通情,式宴且盘。”
“及将祀天郊,报地功,祈福乎上玄,思所以为虔。肃肃之仪尽,穆穆之礼殚。然后以献精诚,奉禋祀,曰:‘允矣,天子者也。’乃整法服,正冕带。珩紞紘綖,玉笄綦会。火龙黼黻,藻繂鞶厉。结飞云之袷辂,树翠羽之高盖。建辰旒之太常,纷焱悠以容裔。六玄虬之弈弈,齐腾骧而沛艾。龙輈华轙,金鋄镂鍚。方釳左纛,钩膺玉瓖銮声哕哕,和铃鉠鉠重轮贰辖,疏毂飞軨羽盖威蕤,葩瑵曲茎。顺时服而设副,咸龙旂而繁缨。立戈迤戛,农舆辂木。属车九九,乘轩并毂。旷弩重旃,朱旄青屋。奉引既毕,先辂乃发。鸾旗皮轩,通帛綪旆。云罕九斿,闟戟轇輵髶髦被绣,虎夫戴鶡。驸承华之蒲梢,飞流苏之骚杀。总轻武于后陈,奏严鼓之嘈囐,戎士介而扬挥,戴金钲而建黄钺。清道桉列,天行星陈。肃肃习习,隐隐辚辚。殿未出乎城阙,旆已反乎郊畛盛夏后之致美,爰敬恭于明神。”
“尔乃孤竹之管,云和之瑟。雷鼓鼘鼘,六变既毕。冠华秉翟,列舞八佾。元祀惟称,群望咸秩。颺槱燎之炎炀,致高烟乎太一。神歆馨而顾德,祚灵主以元吉。然后宗上帝于明堂,推光武以作配。辩方位而正则,五精帅而来摧尊赤氏之朱光,四灵懋而允怀。于是春秋改节,四时迭代。蒸蒸之心,感物曾思。躬追养于庙祧,奉蒸尝与禴祠。物牲辩省,设其楅衡。毛炰豚胉,亦有和羹。涤濯静嘉,礼仪孔明。万舞奕奕,锺鼓喤喤。灵祖皇考,来顾来飨神具醉止,降福穰穰。”
“及至农祥晨正,土膏脉起。乘銮辂而驾苍龙,介驭间以剡耜。躬三推于天田,修帝籍之千亩。供禘郊之粢盛,必致思乎勤己。兆民劝于疆埸,感懋力以耘耔春日载阳,合射辟雍。设业设虡,宫悬金镛。鼖鼓路浅,树羽幢幢。于是备物,物有其容。伯夷起而相仪,后夔坐而为工。张大侯,制五正。设三乏,厞司旌。并夹既设,储乎广庭。于是皇舆夙驾,?于东阶,以须消启明。扫朝霞,登天光于扶桑。天子乃抚玉辂,时乘六龙。发鲸鱼,铿华锺。大丙弭节,风后陪乘。摄提运衡,徐至于射宫。礼事展,乐物具。王夏阕,驺虞奏。决拾既次,雕弓斯彀达馀萌于暮春,昭诚心以远喻。进明德而崇业,涤饕餮之贪欲。仁风衍而外流,谊方激而遐骛。日月会于龙狵,恤民事之劳疚。因休力以息勤,致欢忻于春酒。执銮刀以袒割,奉觞豆于国叟。降至尊以训恭,送迎拜乎三寿。敬慎威仪,示民不偷我有嘉宾,其乐愉愉。声教布濩,盈溢天区。”
“文德既昭,武节是宣。三农之隙,曜威中原。岁惟仲冬,大阅西园。虞人掌焉,先期戒事。悉率百禽,鸠诸灵囿。兽之所同,是谓告备。乃御小戎,抚轻轩。中畋四牡,既佶且闲。戈矛若林,牙旗缤纷。迄上林,结徒营。次和树表,司铎授钲。坐作进退,节以军声。三令五申,示戮斩牲。陈师鞠旅,教达禁成。火列具举,武士星敷。鹅鹳鱼丽,箕张翼舒。轨尘掩迒,匪疾匪徐。驭不诡遇,射不翦毛。升献六禽,时膳四膏。马足未极,舆徒不劳。成礼三殴,解罘放麟。不穷乐以训俭,不殚物以昭仁。慕天乙之弛罟,因教祝以怀民。仪姬伯之渭阳,失熊罴而获人。泽浸昆虫,威振八寓。好乐无荒,允文允武。薄狩于敖,既璅璅焉。岐阳之蒐,又何足数。”
“尔乃卒岁大傩,殴除群厉。方相秉钺,巫觋操茢侲子万童,丹首玄制。桃弧棘矢,所发无臬。飞砾雨散,刚瘅必毙。煌火驰而星流,逐赤疫于四裔。然后凌天池,绝飞梁。捎魑魅,斮獝狂。斩蜲蛇,脑方良。囚耕父于清泠,溺女魃于神潢残夔魖与罔像,殪野仲而歼游光。八灵为之震慴,况鬾蛊与毕方。度朔作梗,守以郁垒。神荼副焉,对操索苇。目察区陬,司执遗鬼。京室密清,罔有不韪。”
“于是阴阳交和,庶物时育。卜征考祥,终然允淑。乘舆巡乎岱岳,劝稼穑于原陆。同衡律而壹轨量,齐急舒于寒燠省幽明以黜陟,乃反旆而回复。望先帝之旧墟,慨长思而怀古!俟阊风而西遐,致恭祀乎高祖。既春游以发生,启诸蛰于潜户。度秋豫以收成,观丰年之多稌嘉田畯之匪懈,行致赉于九扈。左瞰暘谷,右睨玄圃。眇天末以远期,规万世而大摹且归来以释劳,膺多福以安悆总集瑞命,备致嘉祥。圉林氏之驺虞,扰泽马与腾黄。鸣女床之鸾鸟,舞丹穴之凤皇。植华平于春圃,丰朱草于中唐。惠风广被,泽洎幽荒。北燮丁令,南谐越裳。西包大秦,东过乐浪重舌之人九译,佥稽首而来王。”
“是以论其迁邑易京,则同规乎殷盘。改奢即俭,则合美乎斯干。登封降禅,则齐德乎黄轩。为无为,事无事,永有民以孔安。遵节俭,尚素朴。思仲尼之克己,履老氏之常足。将使心不乱其所在,目不见其可欲。贱犀象,简珠玉。藏金于山,扺璧于谷。翡翠不裂,玳瑁不蔟所贵惟贤,所宝惟谷。民去末而反本,咸怀忠而抱悫于斯之时,海内同悦,曰:‘吁!汉帝之德,侯其褘而!’盖蓂荚为难莳也,故旷世而不觌。惟我后能殖之,以至和平,方将数诸朝阶。然则道胡不怀,化胡不柔?声与风翔,泽从云游。万物我赖,亦又何求?德寓天覆,辉烈火烛。狭三王之趢趗,轶五帝之长驱。踵二皇之遐武,谁谓驾迟而不能属?东京之懿未罄,值余有犬马之疾,不能究其精详。故粗为宾言其梗概如此。”
“若乃流遁忘反,放心不觉,乐而无节,后离其戚,一言几于丧国,我未之学也。且夫挈缾之智,守不假器。况纂帝业,而轻天位。瞻仰二祖,厥庸孔肆。常翘翘以危惧,若乘奔而无辔。白龙鱼服,见困豫且虽万乘之无惧,犹憷惕于一夫。终日不离其辎重,独微行其焉如?夫君人者,黈纩塞耳,车中不内顾。佩以制容,銮以节涂。行不变玉,驾不乱步。却走马以粪车,何惜騕褭与飞兔。方其用财取物,常畏生类之殄也。赋政任役,常畏人力之尽也。取之以道,用之以时。山无槎辞,畋不麇胎。草木蕃庑,鸟兽阜滋。民忘其劳,乐输其财。百姓同于饶衍,上下共其雍熙。洪恩素蓄,民心固结。执谊顾主,夫怀贞节。忿奸慝之干命,怨皇统之见替玄谋设而阴行,合二九而成谲。登圣皇于天阶,章汉祚之有秩。若此,故王业可乐焉。”
“今公子苟好勦民以媮乐,忘民怨之为仇也;好殚物以穷宠,忽下叛而生忧也。夫水所以载舟,亦所以覆舟。坚冰作于履霜,寻木起于櫱栽。昧旦丕显,后世犹怠。况初制于甚泰,服者焉能改裁故相如壮上林之观,杨雄骋羽猎之辞。虽系以隤墙填堑,乱以收罝解罘卒无补于风规,祇以昭其愆尤。臣济奓以陵君,忘经国之长基。故函谷击柝于东,西朝颠覆而莫持。凡人心是所学,体安所习。鲍肆不知其怄,翫其所以先入。咸池不齐度于鼃咬,而众听或疑。能不惑者,其唯子野乎?”
客既醉于大道,饱于文义。劝德畏戒,喜惧交争。罔然若酲,朝罢夕倦,夺气褫魄之为者,忘其所以为谈,失其所以为夸。良久乃言曰:“鄙哉予乎!习非而遂迷也,幸见指南于吾子。若仆所闻,华而不实;先生之言,信而有徵。鄙夫寡识,而今而后,乃知大汉之德馨,咸在于此。昔常恨三坟五典既泯。仰不睹炎帝帝魁之美,得闻先生之馀论。则大庭氏何以尚兹?走虽不敏,庶斯达矣。”
ānchǔxiānshēngyúshìsìbùnéngyán,wǔrányǒujiān,nǎiwǎněrérxiàoyuē:“ruòkèsuǒwèi,mòxuéfūshòu,guìěrérjiànmùzhěyě!gǒuyǒuxiōngérwúxīn,bùnéngjiézhīyǐlǐ,yíqílòujīnérrónggǔyǐ!yóuyúyǐxīrónggūchén,érkuīmiùgōngyúgōngshì,rúzhīhéqíyǐwēngùzhīxīn,yánhéshìfēi,jìnyúcǐhuò?”
安处先生于是似不能言,怃然有间,乃莞尔而笑曰:“若客所谓,末学肤受,贵耳而贱目者也!苟有胸而无心,不能节之以礼,宜其陋今而荣古矣!由余以西戎孤臣,而悝缪公于宫室,如之何其以温故知新,研覈是非,近于此惑?”
“zhōujīzhīmò,bùnéngjuézhèng,zhèngyòngduōpì。shǐyúgōnglín,zúyújīnhǔ。yíngshìbóyì,zéròuxīyì。shìshíyě,qīxióngbìngzhēng,jìngxiānggāoyǐshēlì。chǔzhùzhānghuáyúqián,zhàojiàncóngtáiyúhòu。qínzhènglìzīchángjù,zhōngdéshànchǎng,sīzhuānqíchǐ,yǐmòjǐruò。nǎigòuàfáng,qǐgānquán,jiéyúngé,guānnánshān。zhēngshuìjìn,rénlìdān。ránhòushōuyǐtàibànzhīfù,wēiyǐcānyízhīxíng。qíyùmínyě,ruòtìshìzhīshāncǎo,jìyùnchóngzhī,yòuhánghuǒyān!diédiéqiánshǒu,qǐtújúgāotiān,jíhòudìéryǐzāi?nǎijiùsǐyúqíjǐng!qūyǐjiùyì,wéilìshìshì,bǎixìngfúnéngrěn,shìyòngxījiānyúdàhànérxīndàigāozǔ。”
“周姬之末,不能厥政,政用多僻。始于宫邻,卒于金虎。嬴氏搏翼,择肉西邑。是时也,七雄并争,竞相高以奢丽。楚筑章华于前,赵建丛台于后。秦政利觜长距,终得擅场,思专其侈,以莫己若。乃构阿房,起甘泉,结云阁,冠南山。征税尽,人力殚。然后收以太半之赋,威以参夷之刑。其遇民也,若薙氏之芟草,既蕴崇之,又行火焉!惵惵黔首,岂徒跼高天,蹐厚地而已哉?乃救死于其颈!敺以就役,唯力是视,百姓弗能忍,是用息肩于大汉而欣戴高祖。”
“gāozǔyīnglùshòutú,shùntiānhángzhū,zhàngzhūqíérjiàndàhào。suǒtuībìwáng,suǒcúnbìgù。sǎoxiàngjūnyúgāixià,xièzǐyīngyúzhǐtú。yīnqíngōngshì,jùqífǔkù。zuòluòzhīzhì,wǒzéwèixiá。shìyǐxījiàngyínggōng,mùwánàfáng。guīmóyúyì,bùdùbùzāng。sǔnzhīyòusǔnzhī,ránshàngguòyúzhōutáng。guānzhěxiáérwèizhīlòu,dìyǐjīqítàiérfúkāng。”
“高祖膺籙受图,顺天行诛,杖朱旗而建大号。所推必亡,所存必固。扫项军于垓下,绁子婴于轵涂。因秦宫室,据其府库。作洛之制,我则未暇。是以西匠营宫,目翫阿房。规摹逾溢,不度不臧。损之又损之,然尚过于周堂。观者狭而谓之陋,帝已讥其泰而弗康。”
“qiěgāojìshòumìngjiànjiā,zàowǒqūxiàyǐ。wényòugōngzìfēibáo,zhìzhìshēngpíngzhīdé。wǔyǒudàqǐtǔyǔ,jìchánsùránzhīgōng。xuānzhòngwēiyǐfǔhé,róngdíhūhánláixiǎng。xiányòngjìzōngcúnzhǔ,xiǎngsìbùchuò,míngxūnyíqì,lìshìmíguāng。jīnshèchúnyìérlùnshuǎngdé,yǐchūnqiūsuǒhuìérwéiměitán,yíwúxiányúwǎngchū,gùbìshànéryángè,zhīwúzǐzhībùzhīyányě。bìyǐsìshēwéixián,zéshìhuángdìhégōng,yǒuyúzǒngqī,gùbùrúxiàguǐzhīyáotái,yīnxīnzhīqióngshìyě。tāngwǔshuígééryòngshīzāi?héyìlǎndōngjīngzhīshìyǐzìwùhū?”
“且高既受命建家,造我区夏矣。文又躬自菲薄,治致升平之德。武有大启土宇,纪禅肃然之功。宣重威以抚和,戎狄呼韩来享。咸用纪宗存主,飨祀不辍,铭勋彝器,历世弥光。今舍纯懿而论爽德,以春秋所讳而为美谈,宜无嫌于往初,故蔽善而扬恶,祗吾子之不知言也。必以肆奢为贤,则是黄帝合宫,有虞总期,固不如夏癸之瑶台,殷辛之琼室也。汤武谁革而用师哉?盍亦览东京之事以自寤乎?”
“qiětiānzǐyǒudào,shǒuzàihǎiwài。shǒuwèiyǐrén,bùshìàihài。gǒumínzhìzhībùliàng,héyúnyánxiǎnyǔjīndài?qínfùzǔyúèrguān,zúkāixiàngérshòupèi。bǐpiānjùérguīxiǎo,qǐrúzháizhōngértúdà。”
“且天子有道,守在海外。守位以仁,不恃隘害。苟民志之不谅,何云岩险与襟带?秦负阻于二关,卒开项而受沛。彼偏据而规小,岂如宅中而图大。”
“xīxiānwángzhījīngyìyě,yǎnguānjiǔyù,mídìbùyíng。tǔguīcèjǐng,bùsuōbùyíng。zǒngfēngyǔzhīsuǒjiāo,ránhòuyǐjiànwángchéng。shěnqǔmiànshì,sùluòbèihé,zuǒyīyòuchán。xīzǔjiǔà,dōngményúxuán。méngjīndáqíhòu,tàigǔtōngqíqián。huíhángdàohūyīquē,xiéjìngjiéhūhuànyuán。dàshìzuòzhèn,jiēyǐxióngěr。dǐzhùchuòliú,tányǐdàpī。wēnyètāngquán,hēidānshízī。wángwěixiùjū,néngbiēsānzhǐ。mìfēiyōuguǎn,shényòngtǐngjì。lóngtúshòuxī,guīshūbìsì。zhàobǎixiāngzhái,bǔwéiluòshí。zhōugōngchūjī,qíshéngzézhí。chánghóngwèishū,shìkuòshìjí。jīngtújiǔguǐ,chéngyújiǔzhì。dùtángyǐyán,dùshìyǐjǐ。jīngyìyìyì,sìfāngsuǒshì。hànchūfúzhīzhái,gùzōngxùzhōngpǐ。”
“昔先王之经邑也,掩观九隩,靡地不营。土圭测景,不缩不盈。总风雨之所交,然后以建王城。审曲面势,泝洛背河,左伊右瀍。西阻九阿,东门于旋。盟津达其后,太谷通其前。回行道乎伊阙,邪径捷乎轘辕。大室作镇,揭以熊耳。底柱辍流,镡以大岯。温液汤泉,黑丹石缁。王鲔岫居,能鳖三趾。宓妃攸馆,神用挺纪。龙图授羲,龟书畀姒。召伯相宅,卜惟洛食。周公初基,其绳则直。苌弘魏舒,是廓是极。经途九轨,城隅九雉。度堂以筵,度室以几。京邑翼翼,四方所视。汉初弗之宅,故宗绪中圮。”
“jùhuájiānxìn,qiènòngshénqì。lìzǎisānliù,tōuāntiānwèi。yúshízhēngmín,wǎnggǎnhuòèr。qíqǔwēiyězhòngyǐ!wǒshìzǔfènzhī,nǎilóngfēibáishuǐ,fèngxiángcānxū。shòuyuèsìqī,gònggōngshìchú。chánqiāngxúnshǐ,qúnxiōngmíyú。qūyǔyìníng,sīhéqiúzhōng。ruìzhéxuánlǎn,dōuzīluògōng。yuēzhǐyuēshí,zhāomíngyǒuróng。jìguāngjuéwǔ,rénqiàdàofēng。dēngdàilèfēng,yǔhuángbǐchóng。”
“巨猾间衅,窃弄神器。历载三六,偷安天位。于时蒸民,罔敢或贰。其取威也重矣!我世祖忿之,乃龙飞白水,凤翔参墟。授钺四七,共工是除。欃枪旬始,群凶靡馀。区宇乂宁,思和求中。睿哲玄览,都兹洛宫。曰止曰时,昭明有融。既光厥武,仁洽道丰。登岱勒封,与黄比崇。”
“dǎizhìxiǎnzōng,liùhéyīnchāng。nǎixīnchóngdé,suìzuòdéyáng。qǐnánduānzhītèwéi,lìyìngménzhījiāngjiāng。zhāorénhuìyúchóngxián,kàngyìshēngyújīnshāng。fēiyúnlóngyúchūnlù,túnshénhǔyúqiūfāng。jiànxiàngwèizhīliǎngguān,jīngliùdiǎnzhījiùzhāng。qínèizéhándézhāngtái,tiānlùxuānmíng。wēnchìyíngchūn,shòuānyǒngníng。fēigéshénháng,mòwǒnéngxíng。zhuólóngfānglín,jiǔgǔbāxī。fúróngfùshuǐ,qiūlánbèiyázhǔxìyuèyú,yuānyóuguīxīyǒngānlígōng,xiūzhúdōngqīng。yīnchíyōuliú,xuánquánlièqīng。bēijūqiūqī,húzhōuchūnmíng。jūjiūlìhuáng,guānguānyīngyīng。yúnánzéqiándiànlíngtái,héhuānānfú。yíménqǔxiè,xiézǔchéngxù。qíshùzhēnguǒ,gōudùnsuǒzhí。xīdēngshǎohuá,tínghòuxiūchì。jiǔlóngzhīnèi,shíyuējiādé。xīnánqíhù,fěidiāofěikè。wǒhòuhǎoyuē,nǎiyànsīxī。yúdōngzéhóngchíqīngyù,lùshuǐdàndàn。nèifùchuānqín,wàifēngjiātǎn。xiànbiēshènyǔguīyú,gòngwōpíyǔlíngqiàn。qíxīzéyǒupínglèdōuchǎng,shìyuǎnzhīguān。lóngquèpánwān,tiānmǎbànhàn。guīyìjuéguǐ,cànlànbǐnghuàn。shēwèijíchǐ,jiǎnérbùlòu。guīzūnwángdù,dòngzhōngdéqù。”
“逮至显宗,六合殷昌。乃新崇德,遂作德阳。启南端之特闱,立应门之将将。昭仁惠于崇贤,抗义声于金商。飞云龙于春路,屯神虎于秋方。建象魏之两观,旌六典之旧章。其内则含德章台,天禄宣明。温饬迎春,寿安永宁。飞阁神行,莫我能形。濯龙芳林,九谷八溪。芙蓉覆水,秋兰被涯渚戏跃鱼,渊游龟蠵永安离宫,脩竹冬青。阴池幽流,玄泉洌清。鹎鶋秋栖,鹘鵃春鸣。鴡鸠丽黄,关关嘤嘤。于南则前殿灵台,龢驩安福。謻门曲榭,邪阻城洫。奇树珍果,钩盾所职。西登少华,亭候修敕。九龙之内,寔曰嘉德。西南其户,匪凋匪刻。我后好约,乃宴斯息。于东则洪池清蘌,渌水澹澹。内阜川禽,外丰葭菼。献鳖蜃与龟鱼,供蜗蠯与菱芡。其西则有平乐都场,示远之观。龙雀蟠蜿,天马半汉。瑰异谲诡,灿烂炳焕。奢未及侈,俭而不陋。规遵王度,动中得趣。”
“yúshìguānlǐ,lǐjǔyíjù。jīngshǐwùjí,chéngzhībùrì。yóuwèiwéizhīzhěláo,jūzhīzhěyì。mùtángyúzhīmáocí,sīxiàhòuzhībēishì。nǎiyíngsāngōng,bùjiàobāncháng。fùmiàozhòngwū,bādájiǔfáng。guītiānjǔdì,shòushíshùnxiāng。zàozhōuqīngchí,wéishuǐyāngyāngzuǒzhìbìyōng,yòulìlíngtái。yīnjìnjùshuāi,biǎoxiánjiǎnnéng。féngxiāngguānjìn,qísīrángzāi。”
“于是观礼,礼举仪具。经始勿亟,成之不日。犹谓为之者劳,居之者逸。慕唐虞之茅茨,思夏后之卑室。乃营三宫,布教颁常。复庙重屋,八达九房。规天矩地,授时顺乡。造舟清池,惟水泱泱左制辟雍,右立灵台。因进距衰,表贤简能。冯相观祲,祈禠禳灾。”
“yúshìmèngchūnyuánrì,qúnhòupánglì。bǎiliáoshīshī,yúsīxūjì。fānguófèngpìn,yàohuāngláizhì。jùwéidìchén,xiànchēnzhízhì。dāngjìnhūdiànxiàzhě,gàishùwànyǐèr。ěrnǎijiǔbīnzhòng,lúrénliè。chóngyázhāng,yōnggǔshè。lángjiāngsījiē,hǔjǐjiāoshālónglùchōngtíng,yúnqífúní。xiàzhèngsāncháo,tíngliáozhézhé。zhuànghóngzhōng,fálínggǔ,pángzhènbābǐ,pēngkēyǐnhōngruòjítíngzhuǎnléiérjīxùnfēngyě。”
“于是孟春元日,群后旁戾。百僚师师,于斯胥洎。藩国奉聘,要荒来质。具惟帝臣,献琛执贽。当觐乎殿下者,盖数万以二。尔乃九宾重,胪人列。崇牙张,镛鼓设。郎将司阶,虎戟交铩龙辂充庭,云旗拂霓。夏正三朝,庭燎晢晢。撞洪锺,伐灵鼓,旁震八鄙,軯磕隐訇若疾霆转雷而激迅风也。”
“shìshíchēngjǐngbìyǐxiàdiāoniǎnyúdōngxiāng。guāntōngtiān,pèiyùxǐ,yūhuángzǔ,yàogànjiāng。fùfǔyǐ,cìxífēnchún,zuǒyòuyùjǐérnánmiànyǐtīngyǐ。ránhòubǎibìnǎirù,sīyíbiànděng,zūnbēiyǐbān,bìgāopíbózhīzhìjìdiàn,tiānzǐnǎiyǐsānyīzhīlǐlǐzhī。mùmùyān,huánghuángyān,jìjìyān,jiāngjiāngyān,xìntiānxiàzhīzhuàngguānyě。nǎixiàngōnghòuqīngshì,dēngzìdōngchú,fǎngwànjī,xúncháozhèng,qínxùmínyǐn,érchúqíshěng。rénhuòbùdéqísuǒ,ruòjǐnàzhīyúhuáng。hétiānxiàzhīzhòngrèn,fěidàihuángyǐníngjìng。fājīngcāng,sànjìncái。làihuángliáo,dǎiyútái。mìngshànfūyǐdàxiǎng,yōngxìjiāhūjiāpéi。chūnlǐwéichún,fánzhìfēnfēn。jūnchénhuānkāng,jùzuìxūnxūn。qiānpǐnwànguān,yǐshìércūnqínlǚshěng,màoqiánqián。qīngfēngxiéyúxuándé,chúnhuàtōngyúzìrán。xiànxiānlíngérqíguǐ,bìsānsīyǐgùqiān。zhāoyǒudàoyúcèlòu,kāigǎnjiànzhīzhíyán。pìnqiūyuánzhīgěngjié,lǚshùbózhījiānjiān。shàngxiàtōngqíng,shìyànqiěpán。”
“是时称警跸已下凋辇于东厢。冠通天,佩玉玺,纡皇组,要干将。负斧扆,次席纷纯,左右玉几而南面以听矣。然后百辟乃入,司仪辨等,尊卑以班,璧羔皮帛之贽既奠,天子乃以三揖之礼礼之。穆穆焉,皇皇焉,济济焉,将将焉,信天下之壮观也。乃羡公侯卿士,登自东除,访万机,询朝政,勤恤民隐,而除其眚。人或不得其所,若己纳之于隍。荷天下之重任,匪怠皇以宁静。发京仓,散禁财。赉皇寮,逮舆台。命膳夫以大飨,饔饩浃乎家陪。春醴惟醇,燔炙芬芬。君臣欢康,具醉熏熏。千品万官,已事而踆勤屡省,懋乾乾。清风协于玄德,淳化通于自然。宪先灵而齐轨,必三思以顾愆。招有道于侧陋,开敢谏之直言。聘丘园之耿絜,旅束帛之戋戋。上下通情,式宴且盘。”
“jíjiāngsìtiānjiāo,bàodìgōng,qífúhūshàngxuán,sīsuǒyǐwéiqián。sùsùzhīyíjìn,mùmùzhīlǐdān。ránhòuyǐxiànjīngchéng,fèngyīnsì,yuē:yǔnyǐ,tiānzǐzhěyě。nǎizhěngfǎfú,zhèngmiǎndài。héngdǎnhóngyán,yùjīqíhuì。huǒlóngfǔfú,zǎolǜpánlì。jiéfēiyúnzhījiálù,shùcuìyǔzhīgāogài。jiànchénliúzhītàicháng,fēnyànyōuyǐróngyì。liùxuánqiúzhīyìyì,qíténgxiāngérpèiài。lóngzhōuhuáyǐ,jīnwànlòuyáng。fāngxìzuǒdào,gōuyīngyùxiāngluánshēngyuěyuě,hélíngyāngyāngzhònglúnèrxiá,shūgūfēilíngyǔgàiwēiruí,pāzhǎoqǔjīng。shùnshífúérshèfù,xiánlóngqíérfányīng。lìgēyǐjiá,nóngyúlùmù。shǔchējiǔjiǔ,chéngxuānbìnggū。kuàngnǔzhòngzhān,zhūmáoqīngwū。fèngyǐnjìbì,xiānlùnǎifā。luánqípíxuān,tōngbóqiànpèi。yúnhǎnjiǔyóu,xìjǐjiāogéèrmáobèixiù,hǔfūdàihé。fùchénghuázhīpúshāo,fēiliúsūzhīsāoshā。zǒngqīngwǔyúhòuchén,zòuyángǔzhīcáozá,róngshìjièéryánghuī,dàijīnzhēngérjiànhuángyuè。qīngdàoānliè,tiānhángxīngchén。sùsùxíxí,yǐnyǐnlínlín。diànwèichūhūchéngquē,pèiyǐfǎnhūjiāozhěnshèngxiàhòuzhīzhìměi,yuánjìnggōngyúmíngshén。”
“及将祀天郊,报地功,祈福乎上玄,思所以为虔。肃肃之仪尽,穆穆之礼殚。然后以献精诚,奉禋祀,曰:‘允矣,天子者也。’乃整法服,正冕带。珩紞紘綖,玉笄綦会。火龙黼黻,藻繂鞶厉。结飞云之袷辂,树翠羽之高盖。建辰旒之太常,纷焱悠以容裔。六玄虬之弈弈,齐腾骧而沛艾。龙輈华轙,金鋄镂鍚。方釳左纛,钩膺玉瓖銮声哕哕,和铃鉠鉠重轮贰辖,疏毂飞軨羽盖威蕤,葩瑵曲茎。顺时服而设副,咸龙旂而繁缨。立戈迤戛,农舆辂木。属车九九,乘轩并毂。旷弩重旃,朱旄青屋。奉引既毕,先辂乃发。鸾旗皮轩,通帛綪旆。云罕九斿,闟戟轇輵髶髦被绣,虎夫戴鶡。驸承华之蒲梢,飞流苏之骚杀。总轻武于后陈,奏严鼓之嘈囐,戎士介而扬挥,戴金钲而建黄钺。清道桉列,天行星陈。肃肃习习,隐隐辚辚。殿未出乎城阙,旆已反乎郊畛盛夏后之致美,爰敬恭于明神。”
“ěrnǎigūzhúzhīguǎn,yúnhézhīsè。léigǔyuānyuān,liùbiànjìbì。guānhuábǐngzhái,lièwǔbāyì。yuánsìwéichēng,qúnwàngxiánzhì。yángyǒuliáozhīyányáng,zhìgāoyānhūtàiyī。shénxīnxīnérgùdé,zuòlíngzhǔyǐyuánjí。ránhòuzōngshàngdìyúmíngtáng,tuīguāngwǔyǐzuòpèi。biànfāngwèiérzhèngzé,wǔjīngshuàiérláicuīzūnchìshìzhīzhūguāng,sìlíngmàoéryǔnhuái。yúshìchūnqiūgǎijié,sìshídiédài。zhēngzhēngzhīxīn,gǎnwùzēngsī。gōngzhuīyǎngyúmiàotiāo,fèngzhēngchángyǔyuècí。wùshēngbiànshěng,shèqíbīhéng。máopáotúnbó,yìyǒuhégēng。dízhuójìngjiā,lǐyíkǒngmíng。wànwǔyìyì,zhōnggǔhuánghuáng。língzǔhuángkǎo,láigùláixiǎngshénjùzuìzhǐ,jiàngfúrángráng。”
“尔乃孤竹之管,云和之瑟。雷鼓鼘鼘,六变既毕。冠华秉翟,列舞八佾。元祀惟称,群望咸秩。颺槱燎之炎炀,致高烟乎太一。神歆馨而顾德,祚灵主以元吉。然后宗上帝于明堂,推光武以作配。辩方位而正则,五精帅而来摧尊赤氏之朱光,四灵懋而允怀。于是春秋改节,四时迭代。蒸蒸之心,感物曾思。躬追养于庙祧,奉蒸尝与禴祠。物牲辩省,设其楅衡。毛炰豚胉,亦有和羹。涤濯静嘉,礼仪孔明。万舞奕奕,锺鼓喤喤。灵祖皇考,来顾来飨神具醉止,降福穰穰。”
“jízhìnóngxiángchénzhèng,tǔgāomàiqǐ。chéngluánlùérjiàcānglóng,jièyùjiānyǐyǎnsì。gōngsāntuīyútiāntián,xiūdìjízhīqiānmǔ。gòngdìjiāozhīzīshèng,bìzhìsīhūqínjǐ。zhàomínquànyújiāngyì,gǎnmàolìyǐyúnzǐchūnrìzǎiyáng,héshèbìyōng。shèyèshèjù,gōngxuánjīnyōng。féngǔlùqiǎn,shùyǔzhuàngzhuàng。yúshìbèiwù,wùyǒuqíróng。bǎiyíqǐérxiāngyí,hòukuízuòérwéigōng。zhāngdàhòu,zhìwǔzhèng。shèsānfá,fèisījīng。bìngjiājìshè,chǔhūguǎngtíng。yúshìhuángyúsùjià,?yúdōngjiē,yǐxūxiāoqǐmíng。sǎocháoxiá,dēngtiānguāngyúfúsāng。tiānzǐnǎifǔyùlù,shíchéngliùlóng。fājīngyú,kēnghuázhōng。dàbǐngmǐjié,fēnghòupéichéng。shètíyùnhéng,xúzhìyúshègōng。lǐshìzhǎn,lèwùjù。wángxiàquè,zōuyúzòu。juéshíjìcì,diāogōngsīgòudáyúméngyúmùchūn,zhāochéngxīnyǐyuǎnyù。jìnmíngdéérchóngyè,dítāotièzhītānyù。rénfēngyǎnérwàiliú,yìfāngjīérxiáwù。rìyuèhuìyúlóngmáng,xùmínshìzhīláojiù。yīnxiūlìyǐxīqín,zhìhuānxīnyúchūnjiǔ。zhíluándāoyǐtǎngē,fèngshāngdòuyúguósǒu。jiàngzhìzūnyǐxùngōng,sòngyíngbàihūsānshòu。jìngshènwēiyí,shìmínbùtōuwǒyǒujiābīn,qílèyúyú。shēngjiàobùhù,yíngyìtiānqū。”
“及至农祥晨正,土膏脉起。乘銮辂而驾苍龙,介驭间以剡耜。躬三推于天田,修帝籍之千亩。供禘郊之粢盛,必致思乎勤己。兆民劝于疆埸,感懋力以耘耔春日载阳,合射辟雍。设业设虡,宫悬金镛。鼖鼓路浅,树羽幢幢。于是备物,物有其容。伯夷起而相仪,后夔坐而为工。张大侯,制五正。设三乏,厞司旌。并夹既设,储乎广庭。于是皇舆夙驾,?于东阶,以须消启明。扫朝霞,登天光于扶桑。天子乃抚玉辂,时乘六龙。发鲸鱼,铿华锺。大丙弭节,风后陪乘。摄提运衡,徐至于射宫。礼事展,乐物具。王夏阕,驺虞奏。决拾既次,雕弓斯彀达馀萌于暮春,昭诚心以远喻。进明德而崇业,涤饕餮之贪欲。仁风衍而外流,谊方激而遐骛。日月会于龙狵,恤民事之劳疚。因休力以息勤,致欢忻于春酒。执銮刀以袒割,奉觞豆于国叟。降至尊以训恭,送迎拜乎三寿。敬慎威仪,示民不偷我有嘉宾,其乐愉愉。声教布濩,盈溢天区。”
“wéndéjìzhāo,wǔjiéshìxuān。sānnóngzhīxì,yàowēizhōngyuán。suìwéizhòngdōng,dàyuèxīyuán。yúrénzhǎngyān,xiānqījièshì。xīlǜbǎiqín,jiūzhūlíngyòu。shòuzhīsuǒtóng,shìwèigàobèi。nǎiyùxiǎoróng,fǔqīngxuān。zhōngtiánsìmǔ,jìjíqiěxián。gēmáoruòlín,yáqíbīnfēn。qìshànglín,jiétúyíng。cìhéshùbiǎo,sīduóshòuzhēng。zuòzuòjìntuì,jiéyǐjūnshēng。sānlìngwǔshēn,shìlùzhǎnshēng。chénshījūlǚ,jiàodájìnchéng。huǒlièjùjǔ,wǔshìxīngfū。éguànyúlì,jīzhāngyìshū。guǐchényǎnháng,fěijífěixú。yùbùguǐyù,shèbùjiǎnmáo。shēngxiànliùqín,shíshànsìgāo。mǎzúwèijí,yútúbùláo。chénglǐsānōu,jiěfúfànglín。bùqiónglèyǐxùnjiǎn,bùdānwùyǐzhāorén。mùtiānyǐzhīchígǔ,yīnjiàozhùyǐhuáimín。yíjībǎizhīwèiyáng,shīxióngpíérhuòrén。zéjìnkūnchóng,wēizhènbāyù。hǎolèwúhuāng,yǔnwényǔnwǔ。báoshòuyúáo,jìzǎozǎoyān。qíyángzhīsōu,yòuhézúshù。”
“文德既昭,武节是宣。三农之隙,曜威中原。岁惟仲冬,大阅西园。虞人掌焉,先期戒事。悉率百禽,鸠诸灵囿。兽之所同,是谓告备。乃御小戎,抚轻轩。中畋四牡,既佶且闲。戈矛若林,牙旗缤纷。迄上林,结徒营。次和树表,司铎授钲。坐作进退,节以军声。三令五申,示戮斩牲。陈师鞠旅,教达禁成。火列具举,武士星敷。鹅鹳鱼丽,箕张翼舒。轨尘掩迒,匪疾匪徐。驭不诡遇,射不翦毛。升献六禽,时膳四膏。马足未极,舆徒不劳。成礼三殴,解罘放麟。不穷乐以训俭,不殚物以昭仁。慕天乙之弛罟,因教祝以怀民。仪姬伯之渭阳,失熊罴而获人。泽浸昆虫,威振八寓。好乐无荒,允文允武。薄狩于敖,既璅璅焉。岐阳之蒐,又何足数。”
“ěrnǎizúsuìdànuó,ōuchúqúnlì。fāngxiāngbǐngyuè,wūxícāolièzhènzǐwàntóng,dānshǒuxuánzhì。táohújíshǐ,suǒfāwúniè。fēilìyǔsàn,gāngdānbìbì。huánghuǒchíérxīngliú,zhúchìyìyúsìyì。ránhòulíngtiānchí,juéfēiliáng。shāochīmèi,zhuóxùkuáng。zhǎnwēishé,nǎofāngliáng。qiúgēngfùyúqīnglíng,nìnǚbáyúshénhuángcánkuíxūyǔwǎngxiàng,yìyězhòngérjiānyóuguāng。bālíngwéizhīzhènshè,kuàngjìgǔyǔbìfāng。dùshuòzuògěng,shǒuyǐyùlěi。shéntúfùyān,duìcāosuǒwěi。mùcháqūzōu,sīzhíyíguǐ。jīngshìmìqīng,wǎngyǒubùwěi。”
“尔乃卒岁大傩,殴除群厉。方相秉钺,巫觋操茢侲子万童,丹首玄制。桃弧棘矢,所发无臬。飞砾雨散,刚瘅必毙。煌火驰而星流,逐赤疫于四裔。然后凌天池,绝飞梁。捎魑魅,斮獝狂。斩蜲蛇,脑方良。囚耕父于清泠,溺女魃于神潢残夔魖与罔像,殪野仲而歼游光。八灵为之震慴,况鬾蛊与毕方。度朔作梗,守以郁垒。神荼副焉,对操索苇。目察区陬,司执遗鬼。京室密清,罔有不韪。”
“yúshìyīnyángjiāohé,shùwùshíyù。bǔzhēngkǎoxiáng,zhōngrányǔnshū。chéngyúxúnhūdàiyuè,quànjiàsèyúyuánlù。tónghénglǜéryīguǐliàng,qíjíshūyúhányùshěngyōumíngyǐchùzhì,nǎifǎnpèiérhuífù。wàngxiāndìzhījiùxū,kǎichángsīérhuáigǔ!sìchāngfēngérxīxiá,zhìgōngsìhūgāozǔ。jìchūnyóuyǐfāshēng,qǐzhūzhéyúqiánhù。dùqiūyùyǐshōuchéng,guānfēngniánzhīduōtújiātiánjùnzhīfěixiè,hángzhìlàiyújiǔhù。zuǒkànyánggǔ,yòunìxuánpǔ。miǎotiānmòyǐyuǎnqī,guīwànshìérdàmóqiěguīláiyǐshìláo,yīngduōfúyǐānyùzǒngjíruìmìng,bèizhìjiāxiáng。yǔlínshìzhīzōuyú,rǎozémǎyǔténghuáng。míngnǚchuángzhīluánniǎo,wǔdānxuézhīfènghuáng。zhíhuápíngyúchūnpǔ,fēngzhūcǎoyúzhōngtáng。huìfēngguǎngbèi,zéjìyōuhuāng。běixièdīnglìng,nánxiéyuècháng。xībāodàqín,dōngguòlèlàngzhòngshézhīrénjiǔyì,qiānjīshǒuérláiwáng。”
“于是阴阳交和,庶物时育。卜征考祥,终然允淑。乘舆巡乎岱岳,劝稼穑于原陆。同衡律而壹轨量,齐急舒于寒燠省幽明以黜陟,乃反旆而回复。望先帝之旧墟,慨长思而怀古!俟阊风而西遐,致恭祀乎高祖。既春游以发生,启诸蛰于潜户。度秋豫以收成,观丰年之多稌嘉田畯之匪懈,行致赉于九扈。左瞰暘谷,右睨玄圃。眇天末以远期,规万世而大摹且归来以释劳,膺多福以安悆总集瑞命,备致嘉祥。圉林氏之驺虞,扰泽马与腾黄。鸣女床之鸾鸟,舞丹穴之凤皇。植华平于春圃,丰朱草于中唐。惠风广被,泽洎幽荒。北燮丁令,南谐越裳。西包大秦,东过乐浪重舌之人九译,佥稽首而来王。”
“shìyǐlùnqíqiānyìyìjīng,zétóngguīhūyīnpán。gǎishējíjiǎn,zéhéměihūsīgàn。dēngfēngjiàngchán,zéqídéhūhuángxuān。wéiwúwéi,shìwúshì,yǒngyǒumínyǐkǒngān。zūnjiéjiǎn,shàngsùpǔ。sīzhòngnízhīkèjǐ,lǚlǎoshìzhīchángzú。jiāngshǐxīnbùluànqísuǒzài,mùbùjiànqíkěyù。jiànxīxiàng,jiǎnzhūyù。cángjīnyúshān,zhǐbìyúgǔ。fěicuìbùliè,dàimàobùcùsuǒguìwéixián,suǒbǎowéigǔ。mínqùmòérfǎnběn,xiánhuáizhōngérbàoquèyúsīzhīshí,hǎinèitóngyuè,yuē:xū!hàndìzhīdé,hòuqíhuīér!gàimìjiáwéinánshìyě,gùkuàngshìérbùdí。wéiwǒhòunéngzhízhī,yǐzhìhépíng,fāngjiāngshùzhūcháojiē。ránzédàohúbùhuái,huàhúbùróu?shēngyǔfēngxiáng,zécóngyúnyóu。wànwùwǒlài,yìyòuhéqiú?déyùtiānfù,huīlièhuǒzhú。xiásānwángzhīlùcù,yìwǔdìzhīchángqū。zhǒngèrhuángzhīxiáwǔ,shuíwèijiàchíérbùnéngshǔ?dōngjīngzhīyìwèiqìng,zhíyúyǒuquǎnmǎzhījí,bùnéngjiūqíjīngxiáng。gùcūwéibīnyánqígěnggàirúcǐ。”
“是以论其迁邑易京,则同规乎殷盘。改奢即俭,则合美乎斯干。登封降禅,则齐德乎黄轩。为无为,事无事,永有民以孔安。遵节俭,尚素朴。思仲尼之克己,履老氏之常足。将使心不乱其所在,目不见其可欲。贱犀象,简珠玉。藏金于山,扺璧于谷。翡翠不裂,玳瑁不蔟所贵惟贤,所宝惟谷。民去末而反本,咸怀忠而抱悫于斯之时,海内同悦,曰:‘吁!汉帝之德,侯其褘而!’盖蓂荚为难莳也,故旷世而不觌。惟我后能殖之,以至和平,方将数诸朝阶。然则道胡不怀,化胡不柔?声与风翔,泽从云游。万物我赖,亦又何求?德寓天覆,辉烈火烛。狭三王之趢趗,轶五帝之长驱。踵二皇之遐武,谁谓驾迟而不能属?东京之懿未罄,值余有犬马之疾,不能究其精详。故粗为宾言其梗概如此。”
“ruònǎiliúdùnwàngfǎn,fàngxīnbùjué,lèérwújié,hòulíqíqī,yīyánjǐyúsàngguó,wǒwèizhīxuéyě。qiěfūqièpíngzhīzhì,shǒubùjiǎqì。kuàngzuǎndìyè,érqīngtiānwèi。zhānyǎngèrzǔ,juéyōngkǒngsì。chángqiàoqiàoyǐwēijù,ruòchéngbēnérwúpèi。báilóngyúfú,jiànkùnyùqiěsuīwànchéngzhīwújù,yóuchùtìyúyīfū。zhōngrìbùlíqízīzhòng,dúwēihángqíyānrú?fūjūnrénzhě,tǒukuàngsāiěr,chēzhōngbùnèigù。pèiyǐzhìróng,luányǐjiétú。hángbùbiànyù,jiàbùluànbù。quèzǒumǎyǐfènchē,héxīyǎoniǎoyǔfēitù。fāngqíyòngcáiqǔwù,chángwèishēnglèizhītiǎnyě。fùzhèngrènyì,chángwèirénlìzhījìnyě。qǔzhīyǐdào,yòngzhīyǐshí。shānwúchácí,tiánbùjūntāi。cǎomùfānwǔ,niǎoshòufùzī。mínwàngqíláo,lèshūqícái。bǎixìngtóngyúráoyǎn,shàngxiàgòngqíyōngxī。hóngēnsùxù,mínxīngùjié。zhíyìgùzhǔ,fūhuáizhēnjié。fènjiāntèzhīgànmìng,yuànhuángtǒngzhījiàntìxuánmóushèéryīnháng,héèrjiǔérchéngjué。dēngshènghuángyútiānjiē,zhānghànzuòzhīyǒuzhì。ruòcǐ,gùwángyèkělèyān。”
“若乃流遁忘反,放心不觉,乐而无节,后离其戚,一言几于丧国,我未之学也。且夫挈缾之智,守不假器。况纂帝业,而轻天位。瞻仰二祖,厥庸孔肆。常翘翘以危惧,若乘奔而无辔。白龙鱼服,见困豫且虽万乘之无惧,犹憷惕于一夫。终日不离其辎重,独微行其焉如?夫君人者,黈纩塞耳,车中不内顾。佩以制容,銮以节涂。行不变玉,驾不乱步。却走马以粪车,何惜騕褭与飞兔。方其用财取物,常畏生类之殄也。赋政任役,常畏人力之尽也。取之以道,用之以时。山无槎辞,畋不麇胎。草木蕃庑,鸟兽阜滋。民忘其劳,乐输其财。百姓同于饶衍,上下共其雍熙。洪恩素蓄,民心固结。执谊顾主,夫怀贞节。忿奸慝之干命,怨皇统之见替玄谋设而阴行,合二九而成谲。登圣皇于天阶,章汉祚之有秩。若此,故王业可乐焉。”
“jīngōngzǐgǒuhǎojiǎomínyǐtōulè,wàngmínyuànzhīwéichóuyě;hǎodānwùyǐqióngchǒng,hūxiàpànérshēngyōuyě。fūshuǐsuǒyǐzǎizhōu,yìsuǒyǐfùzhōu。jiānbīngzuòyúlǚshuāng,xúnmùqǐyúnièzāi。mèidànpīxiǎn,hòushìyóudài。kuàngchūzhìyúshèntài,fúzhěyānnénggǎicáigùxiāngrúzhuàngshànglínzhīguān,yángxióngchěngyǔlièzhīcí。suīxìyǐtuíqiángtiánqiàn,luànyǐshōujūjiěfúzúwúbǔyúfēngguī,qíyǐzhāoqíqiānyóu。chénjìzhàyǐlíngjūn,wàngjīngguózhīchángjī。gùhángǔjītuòyúdōng,xīcháodiānfùérmòchí。fánrénxīnshìsuǒxué,tǐānsuǒxí。bàosìbùzhīqíòu,wánqísuǒyǐxiānrù。xiánchíbùqídùyúwāyǎo,érzhòngtīnghuòyí。néngbùhuòzhě,qíwéizǐyěhū?”
“今公子苟好勦民以媮乐,忘民怨之为仇也;好殚物以穷宠,忽下叛而生忧也。夫水所以载舟,亦所以覆舟。坚冰作于履霜,寻木起于櫱栽。昧旦丕显,后世犹怠。况初制于甚泰,服者焉能改裁故相如壮上林之观,杨雄骋羽猎之辞。虽系以隤墙填堑,乱以收罝解罘卒无补于风规,祇以昭其愆尤。臣济奓以陵君,忘经国之长基。故函谷击柝于东,西朝颠覆而莫持。凡人心是所学,体安所习。鲍肆不知其怄,翫其所以先入。咸池不齐度于鼃咬,而众听或疑。能不惑者,其唯子野乎?”
kèjìzuìyúdàdào,bǎoyúwényì。quàndéwèijiè,xǐjùjiāozhēng。wǎngránruòchéng,cháobàxījuàn,duóqìchǐpòzhīwéizhě,wàngqísuǒyǐwéitán,shīqísuǒyǐwéikuā。liángjiǔnǎiyányuē:“bǐzāiyǔhū!xífēiérsuìmíyě,xìngjiànzhǐnányúwúzǐ。ruòpúsuǒwén,huáérbùshí;xiānshēngzhīyán,xìnéryǒuzhǐ。bǐfūguǎshí,érjīnérhòu,nǎizhīdàhànzhīdéxīn,xiánzàiyúcǐ。xīchánghènsānfénwǔdiǎnjìmǐn。yǎngbùdǔyándìdìkuízhīměi,déwénxiānshēngzhīyúlùn。zédàtíngshìhéyǐshàngzī?zǒusuībùmǐn,shùsīdáyǐ。”
客既醉于大道,饱于文义。劝德畏戒,喜惧交争。罔然若酲,朝罢夕倦,夺气褫魄之为者,忘其所以为谈,失其所以为夸。良久乃言曰:“鄙哉予乎!习非而遂迷也,幸见指南于吾子。若仆所闻,华而不实;先生之言,信而有徵。鄙夫寡识,而今而后,乃知大汉之德馨,咸在于此。昔常恨三坟五典既泯。仰不睹炎帝帝魁之美,得闻先生之馀论。则大庭氏何以尚兹?走虽不敏,庶斯达矣。”
提示:拼音为程序自动生成,因此多音字的拼音可能不准确。